Hakan Yazman
Forum Bağımlısı
- Kayıt
- 31 Ekim 2004
- Mesaj
- 3.960
- Tepki
- 5.443
- Şehir
- Alanya/İstanbul
Günümüzde bisikletin ve parçaların hafif olmasına sanırım her zamankinden daha fazla önem veriliyor, büyük çoğunluk hafif bisikletler ve parçalar talep ediyor bunun nedeni basit: Çünkü bisikleti insan gücüyle çalışıyor! Bisiklet ne kadar hafif olursa o kadar zevk alıyoruz, o kadar kolay gidiyor bisiklet ve o kadar fazla binebiliyoruz, manevra kabiliyetimiz artıyor, yokuşları çıkmak daha kolay hale geliyor ve daha nice güzel yenilik. 1990'ların ortasında toplamış olduğum ilk hafif arazi performans bisikletlerden biri ağırlık 10.9 kilo, o yıllarda büyük ve Chromoly çelik bir kadro için oldukça iyi. Kişisel olarak bundan 10-15 sene önce dahi kevlar dış lastiklerimi, gidon, boğaz, kadro vs gibi parçalarımı mahalle bakkalımızın dijital terazinisinde tarttırdığımı hatırlarım, sanırım hafif bisiklet sevdası taa o zamanlardan içime işlemişti, ve 15 sene içinde 1500 gramdan daha ağır bir amortisör maşam olmadı (antrenman bisikletlerime taktığım 1600 ve 1700 gram olan duke ve rebayı saymazsak) daha ağırını kabullenmedim açıkçası, bundan yaklaşık 10 sene öncelerde Yeşil bisiklet Gürsel abiden konuşmamızı hatırlıyorum da ona yapacağım bisiklet için istediğim maşanın 1500-1550 gramdan fazla olmaması gerektiğini söylediğimde o da "oo o zaman çok pahalı bir maşa gerekiyor" diyordu, tabii ülkemiz şartlarında böyle bir maşayı bulmak oldukça güç oldu, taaki 1500 gram ağırlığındaki havalı yağlı Rockshox mag21 maşamı alana kadar, bu maşanın da sağlamlığı ve güvenilirliği ile arazi yarış tarihinde bir efsane olarak yerini aldığını söyleyebilirim ve günümüzdeki SID lerin de temelini oluşturuyordu...
İşte size gerçek bir efsane! 95 model Rockshox MAG21 magnezyum alaşıma sahip havalı yağlı sistemli o zamanlar yarış dünyasında kendini kanıtlamış ve günümüzdeki Rockshox SID serisinin atasını oluşturan amortisör. 2004 sonlarında Rüya bisiklet serisi altında topladığım 2. jenerasyon bisiklet:Rüya bisiklet v2.0 ağırlık: 9.9 kg. İlk yaptığım hafif bisikletlerin de bütün parçalarını tek tek liste halinde tartarak hatta tahmini eklenen gres yağını dahi ekleyecek detayda yazıyordum bazı forumlarda, tabii bundan 3-5 sene önce bunları yaptığımda insanlar deli gözüyle bakıyorlardı bu kadar detaycılığa, bugün ise bu tür şeyler gayet doğal karşılanıyor, bazı arkadaşlar arasında konuşmalarına kulak misafiri olduğumda bolca gram muhabbeti, terazi tarttıkları parça ağırlıkların analizini yaptıklarını duyduğumda mutlu oluyorum ve bundan biraz da olsa kendime de pay çıkarıyorum. Neyse sanırım girişi çok uzattım yazıya geçelim artık...
3. jenerasyon: Rüya Bisiklet V3.0 ağırlık yaklaşık 9.5 kg.
Hafiflik neden önemli?
Belki bir çoğumuz, benim 5-10 kilo fazlam var, bisikletim 1-2 kilo hafif olmasının ne önemi olabilir diyecektir, ancak pratiğe geldiğinde olayın boyutu oldukça değişmektedir, 12 kg olan bir mtb ile 10 kg olan bir mtb arasında çok önemli oranda sürüş kalitesi farkı olacaktır, hafif bisikletler sürüş esnasında ağır olana göre daha hızlı tepki verecek, yokuşlarda sizi çok rahatlatacaktır genel olarak bisiklet hafifledikçe bisikletten aldığınız zevk ve performans artacaktır.
Bisiklette hafifliğin önemi anlatmak için şöyle bir örnek verebiliriz; hemen hepimiz 3-5 kg bir ağırlığı uzun süre elimizde, sırtımızda uzun süre rahatlıkla taşıyabiliriz, ancak bu 3-5 kg ağırlığı ayaklarımıza bağlayıp birde öyle yürüdüğümüzü düşünün bu takdirde bu ağırlık her adımımızda sağa sola sallanacak, elimizde taşımamıza göre bizi 3-5 misli daha fazla yoracak ve kısa sürede yorgun düşürecektir. Bisiklette de aynı şey geçerlidir vücudumuzda taşıdığımız ağırlığa göre bisiklette olan ağırlık bizi çok daha fazla yoracaktır… Ayrıca örnek olarak vermemiz gerekirse bisikleti hafifletme meraklıları bisikletlerini 50-100 gr bile hafifletmek için bile büyük bedeller ödemeyi göze almaktadırlar bu da bisiklette hafifliğin önemini gösteren bir örnektir. Fotoğraf çalışmasını yaptığım Triatlet dostum Cansın Eğinlioğlu'nun 7.2 kg ağırlığındaki Rüya bisikleti.
Hafif bisikletler seçmenizde her zaman fayda vardır. Ama genelde hafif bisikletler fiyat olarak daha yüksek olur. Çünkü daha özel malzemelerden yapılırlar (Karbon, Titanyum, Scandium, Özel alaşımlar vs.) Bu da bisikleti hafif kılar. Genelde profesyonel bisikletler 7-12 Kg arasında değişir. Tabi bisikletin modeli de bunu belirler. Örneğin 12 Kg ağırlığındaki bir yol bisikleti hiçbir zaman profesyonel bir bisiklet değildir. 12-15 Kg arasındaki bisikletler ise daha çok amatör bisikletlerdir. Genelde en çok yaygın olan ağırlıklarda bu aralıktadır. 15-20 Kg arasındaki bisikletler genelde ya çok aksesuarlarla donatılmıştır yada çok ağır malzemelerden yapılmıştır. (Örneğin Çelik) 20-30 Kg arasındaki bisikletler genelde iki amortisörlü ve de çok düşük kalitede olan bisikletlerdir. Bu tip bisikletler genelde marketlerdesatılır. Hiçbir zaman bu türde bir bisiklete binmenizi önermem. Unutmayınız ki bisikletin ağırlığını bisiklete binerken siz taşıyorsunuz, oysa bisiklet sizi taşımalı.
En son gözağrım 4. jenerasyon rüya bisiklette kullandığım 1170 gr ağırlığında Amoeba Scud SCANDIUM kadro. Eğer bu işe yeni başlıyorsanız, alacağınız bisikletin maksimum dağ bisikleti türünde 13-14 Kg, yol-yarış bisikletinde 9-11 Kg, şehir bisikletinde de maksimum 16-17 Kg olmasına dikkat etmelisiniz. Bisikletçilerin söylediği ağırlıklar doğru mu ? Bu soruya genellikle ne yazık ki hayır cevabını verebilirim, tabii bunu kötü niyetle yapmıyorlar genelde, tahmini olarak ya da bilmeden söylüyorlar. Genel olarak firmaların verdiği ağırlıklar bile gerçeği yansıtmayabiliyor çoğunlukla, bazen çok tanınan köklü bir firma bile verdiği ağırlık gerçeğinden çok daha farklı olabilmektedir, bu yüzden size tavsiyem size söylenilen ağırlıklara herzaman şüpheyle yaklaşmanızdır. En iyi yöntem bir yerden dijital bir kantar edinip bisikleti (veya alacağınız parçaları) tartmaktır, günümüzde evlerde kilomuzu ölçmek için kullandığıız dijital tartılar genellikle +- 100 gr hassasiyete sahipler bu açıdan bunları yanımızda götürerek dükkanda kendimizle beraber tartarak kendimizin ağırlığından düşerek bisiklet ağırlığını oldukça gerçeğe yakın olarak ölçebiliriz, ayrıca dijital mutfak terazileri de oldukça tatmin edici sonuçlar vermektedir çoğunlukla, ben de ilk rüya bisikletimi toplayacağım zaman +- 1 gram hassasiyete sahip bir mutfak terazisi alarak sadece ufak parçaları tartmaya tahsis etmiştim.... Yine belirtmem gerekirki Yeşil bisikleti ziyaret ettiğimde mağazada hem ufak parçalar hem de komple bisiklet için ayrı ayrı dijıtal terazi bulundurulduğunu gördüm o yüzden oradan da tam öğrenebilirsiniz bisikletin tam ağırlığını ek bir zahmete girmeden... Ayrıca bir çok bisiklet pedal ağırlığı olmadan gelmektedir, netice itibariyle pedal kullanacağımızdan bunun ağırlığınıda eklemeyi unutmayalım zira 300-500 gr gibi ciddi ağırlıklar farkedebilir sadece pedaldan.
Bisiklet toplamak için özel olarak almış olduğum hassas terazi...
Ayrıca ek olarak Bisiklette dönen parçalarında hafifliği önemlidir mesela: cant, lastik, iç lastik veya kısaca cant seti diyelim, ve yine dönen bir parça olarak pedalların da hafif (ve tabii ayakkabımızında) olması iyi olacaktır, eğer seçim yapmamız gerekirse kadronun 200 gr hafif olmasındansa cant setimizin 200 gr daha hafif olması çok daha iyidir. Hafif bir cant seti neden iyidir ? Çünkü dönen bir cantın momentumu vardır, dolayısıyla hafif cant seti bisikletin daha kolay hızlanmasını ve tepki vermesini sağlayacaktır, yine fren yaptığınızda bisikletiniz daha kolay ve çabuk duracaktır, ayrıca yolda bisikletin daha akıcı olacağını söylemeye gerek yok...
Hafif bisiklet toplayacaklara öneriler: İşe öncelikle iyi bir kadro ile başlamanızı öneririm, daha sonra amortisör ve cant seti gelir önem sırası olarak, bu parçalar bisikletinizin temelini oluşturur! Parçaları zaman içinde toparlayacaksanız, her aldığınız parçayı hemen takmayın (eğer upgrade-yükseltme yapıyorsanız), parçaları biriktirip bir kerede takın böylece hafiflikten alacağınız farkı daha iyi hissedersiniz. Sadece 1900gr lık bir kadrodan 1500 gramlık bir kadroya geçmek bile sürüşünüzde müthiş bir fark yapacaktır. Parça seçerken her hafif parçanın büyüsüne hemen kapılmayın, bisiklet üzerinde kendinizi taşıyorsunuz, dolayısıyla güvenlik önemlidir. Ayrıca bazı hafif parçalar çok esnek olabileceğinden size zevkli bir sürüş vermekten alıkoyabilirler. Hafif parça hafifine sağlam olmalıdır, bu da çok iyi bir mühendislik ve işçilik gerektirir, bu yüzden parçaları iyice araştırın, çok sorun çıkarıyorlar mı, kullananlar memnun mu, çok esniyor mu vb gibi. Yine Boğaz ve özellikle gidonda aşırı hafife kaçmak çok iyi değildir, hafif gidonunuzun mutlaka iyi bir marka olmasına dikkat edin, ayrıca boğazın iyi bir sisteme sahip olması özellikle karbon gidonların güvenliği için çok önemlidir, keskin köşelere sahip boğazlar gidon kırılmasına davetiye çıkarabilirler...
Hafif parçalara bir örnek: Dünyanın en hafif ve en iyi maşalarından biri Rockshox Sid World Cup! karbon kompozit şafta ve taca, titanyum aksama sahip 1300 gr hafifliğinde bir güzellik, o kadar güzeldi ki, bisiklete monte etmek veya duvara asıp tablo niyetine seyretmek arasında gittim geldim, en sonunda kucağımda hatıra fotoğrafı çektirmeye karar verdim. Netice itibariyle hafif arazi bisikletiniz ağır arazi şartlarında dahi güvenle sizi yarı yolda bırakmayacak kadar sağlam olmalıdır. Görüşüme göre günümüz itibariyle güvenle arazi yarışı koşabilecek bisikletler en az 9-9.5 kilolarda olabiliyor, 9 kilo altında olacak bisikletlere fazla güvenle bakmıyorum ayrıca parçalar aşırı pahalı ve çok çabuk yıpranma özelliğine sahip olacak, küçük düşmelerde hemen zarar görebilecektir.
Aşırıya kaçmayın, biliyorum hafif bisiklet toplamak çoğunlukla tutku haline gelebiliyor, ama bisikleti bizim götürdüğümüzü de unutmayın, hafiflik olayını hastalık haline getirmemeye dikkat edin (söyleyene bak, neyse ben kendimi kurtardım sayılır
) Hafiflikle uğraşmaktan bisiklete binmeyi unutacak hale gelen insanlar var. Onlardan biri olmayın, bisikletinizden her şekilde zevk alın. Yine hafifletmek için kadrolarının boyalarını zımparalayan, parçalarını tornaya sokan, traşlayan, yüzlerce delikler açan, binbir türlü yöntemle parçaları modifiye eden insanlar mevcut, artık bu iş onların gözünde bir sanat, bir tutku haline gelmiştir, onların da bu zevkine elbette saygı duyuyoruz...
Hafif Bisikletler kimler içindir?
Bisikletinden daha fazla zevk almak isteyenler dışında demek istedim elbette. Hangi kiloya sahip insanlar hafif bisikletler kullanabilirler? Çok hafif veya ultra hafif parçalar genellikle maksimum 80-85 kilo sürücüler için önerilmektedir genellikle bunun nedeni çoğunlukla güvenlik ve parçanın ömrü açısından olmaktadır, tabii mesela bu mtb parçaları asfaltta fazla zorlamadan kullanıyorsanız çok sorun olmaz... Genel olarak söylemem gerekirse 10.5-12 kg arasındaki bisikletleri 85-100 kg sürücüler fazla sorun yaşamadan kullanabilirler, 9-11 kg arasındaki bisikletleri de 85 kilo altı sürücülere önerebiliriz, elbette bisikletin parçalarının dengeli bir şekilde kurulduğunu varsayıyorum...
Yarışçılara önemli bir tavsiye
Bisikleti götüren bacaklarınızdır, yapacağınız 50-100 gr tasarruf sizi kesinlikle şampiyon yapmayacaktır, iyi başarılar iyi ve sistemli bir antrenman, istikrarlı bir çalışma sonucu gelir, 9 kiloluk bir bir bisiklet sizi şampiyon yapmayabilir ama bir yarışta dakikalarca öne geçirebilir, tabii çok iyi hazırlanmış bir vücut sizi yarım saat dahi farkettirebilir. Hafif bir bisikletin iyi ve antrenmanlı bir vücudun yerini tutmayacağını kendinize her zaman hatırlatın. Kişisel Görüşüme göre genel bir yarışçının bisikleti 11 kilonun altında ise, başarısı için bisikletin ağırlığını bahane etmesi büyük oranda yersizdir tabii ilk 3 e oynamıyorsa, çünkü rekabetin en üst seviyelerinde sporcuların performansların birbirine çok yakın olabiliyor, dereceler bazen birkaç saniye ile hesaplanabiliyor bu durumda da 1 kilo hatta yarım kilo daha hafif bisiklet ile saniyeler seviyesinde şampiyonluklar kazanılabilir veya kaybedilebilir ve son durum: 2006 sezon sonu Alanya yarışına yetiştirdiğim Rüya bisiklet v.4.2 ağırlık 9.3 kg (XC setup tubeless lastikler ile 9.5 kg)
Bisikleti hafifletmeye nerden başlamalı?
Eğer mevcut bisikletinizi hafifletmek istiyorsanız, öncelikle lastik ve iç astiklerinizi gözden geçirmek iyi bir başlangıç noktası olabilir, bir çok stok bisiklet oldukça ağır dış ve iç lastikler ile gelebilmektedir, yine cant seti, sele, sele borusu, ve tabii ki kadro gözden geçirmeniz gereken önemli noktalardır. Sadece lastikleri değiştirerek çoğu zaman yarım kiloya varan ciddi farklar yaratabilirsiniz. Yine bir çok stok bisiklet ne yazıkki çok ağır amortisör maşalar ile gelmektedir ve çoğunlukla da iyi çalışmamaktadır bu maşalar, bunu da gözönünde bulundurmak önemlidir, maşalar da malesef kadro gibi pahalıdır ve üreticisi daha az olduğundan genelde kadrolardan daha fiyatlı olabilmektedir.
Ayrıca iyice hafiflettiğiniz bisikletinizi iyice rafine etmek açısından gözden kaçırılmaması gereken bir malzeme de elciklerdir, çifti 20-30gr lara varan sünger tipi ama kaliteli kötü ve çok yumuşak sünger olanlara göre biraz daha sertçe olan bu elcikler ile kolayca bisiklette 100 gr lara varan tasarruflar gerçekleştirebilirsiniz üstelik bunlara alıştığınızda oldukça konforlu olduklarını da göreceksiniz. (örneğin scott marka sünger elcikler). Gerçekte hafifletilmesi gereken en önemli noktalar lastik, cant seti, maşa ve kadrodur, ancak kadro değişimi biraz daha masraflı ve zahmetlidir ancak iyi ve hafif bir kadro sürüşünüzde en önemli farklardan birisini yaratacaktır. Eğer sıfırdan başlıyorsanız önem sırası: Kadro, Maşa, cant seti dir ve tabii mekanik komponent gurubudur, diğer parçalar zaman içinde daha kolay değişebilir... Siz de bisikletinizdeki parçaları gözden geçirerek aşağıda verdiğim hafiflik tablolarına göre bisikletinizi ve parçalarınızı analiz yapabilirsiniz, hafifleme yolunda adım adım ilerleyebilirsiniz.
Dağ bisikletinde hafiflik tablosu:
15 kg ve üstü çok ağır (DownHill ve City Bike için normal)
13-15 kg ağır
11-13 kg hafif
9.5-11 kg çok hafif
8-9.5 kg Ultra hafif
7-8 kg ve altı genel olarak sadece hafiflik amaçlı, çok dayanıklı olmayan aşırı pahalı özel yapım bisikletlerdir, seri üretimi pek yoktur, müsabakalarda kullanılması güvenli değildir.
Yol yarışı bisikletlerinde hafiflik tablosu:
13 kg ve üstü çok ağır
11-13 kg ağır
9-11 kg hafif
7-9 kg çok hafif
5.5-7 kg ultra hafif
4-5 kg ve altı genel olarak sadece hafiflik amaçlı, çok dayanıklı olmayan aşırı pahalı özel yapım bisikletlerdir, seri üretimi pek yoktur, müsabakalarda kullanılması güvenli değildir.
Hangi parçalar hafiftir?
Kendi kriterlerime göre bir genelleme yapmam gerekirse parçalara göre şu değerler arasında yeralan parçalar hafiftir ve bisikletinizin ağırlığını bir hayli iyileştirir (mtb için):
Kadro: 1400gr-1600 gr (örnek: Amoeba Scud alu:1460 gr 15" için)
Amortisör: 1400-1650 gr (örnek: rockshox Sid team 1460 gr remote kolu dahil)
Lastik: 490-550 gr (örnek: Irc seracXC lite: 470 gr)
İç lastik: 100gr-140 gr (örnek scwalbe XX lite: 100-130 gr)
Cant seti: 1500gr- 1700 gr (Örnek Mavic cross max sl: 1520g, ön+arka, mandallar hariç)
Boğaz: 130gr-155gr
Gidon: 130gr-160 gr
Sele borusu: 180gr-220 gr
Sele: 130gr- 200gr (örnek Selle Italia SLR: 135 gr)
Önerilen komponent grupları: Shimano XTR, Shiman XT hafif ve çok iyi çalışan dayanıklı parçalara sahiptirler, XT nin özellikle rublesini öneririm, Vfren olarak da paralel baskı sistemine sahip olmayan Shimano LX, Avid sl sl serisi de gayet hafif parçalardır. Yine disk sistem yerine Vfren seçerseniz ucuz yoldan kolayca hafiflik şansı yakalarsınız disk sistemlere göre, hem de çok daha sorunsuzdur. Ayrıca gidon, sele borusu, boğaz ve benzeri gruplar için size önerim hafif sağlam parçalara sahip Amoeba Scud ve Vitra serileridir, özellikle Vitra serisi gayet uygun fiyatlara sahip ve gayet hafiftir, Amoeba ürünleri düzenli olarak getirilmektedir ülkemize bu yüzden bayilerden kolayca temin edebilirsiniz.
Sevgiler Saygılar
Hakan Yazman
İşte size gerçek bir efsane! 95 model Rockshox MAG21 magnezyum alaşıma sahip havalı yağlı sistemli o zamanlar yarış dünyasında kendini kanıtlamış ve günümüzdeki Rockshox SID serisinin atasını oluşturan amortisör. 2004 sonlarında Rüya bisiklet serisi altında topladığım 2. jenerasyon bisiklet:Rüya bisiklet v2.0 ağırlık: 9.9 kg. İlk yaptığım hafif bisikletlerin de bütün parçalarını tek tek liste halinde tartarak hatta tahmini eklenen gres yağını dahi ekleyecek detayda yazıyordum bazı forumlarda, tabii bundan 3-5 sene önce bunları yaptığımda insanlar deli gözüyle bakıyorlardı bu kadar detaycılığa, bugün ise bu tür şeyler gayet doğal karşılanıyor, bazı arkadaşlar arasında konuşmalarına kulak misafiri olduğumda bolca gram muhabbeti, terazi tarttıkları parça ağırlıkların analizini yaptıklarını duyduğumda mutlu oluyorum ve bundan biraz da olsa kendime de pay çıkarıyorum. Neyse sanırım girişi çok uzattım yazıya geçelim artık...
3. jenerasyon: Rüya Bisiklet V3.0 ağırlık yaklaşık 9.5 kg.
Hafiflik neden önemli?
Belki bir çoğumuz, benim 5-10 kilo fazlam var, bisikletim 1-2 kilo hafif olmasının ne önemi olabilir diyecektir, ancak pratiğe geldiğinde olayın boyutu oldukça değişmektedir, 12 kg olan bir mtb ile 10 kg olan bir mtb arasında çok önemli oranda sürüş kalitesi farkı olacaktır, hafif bisikletler sürüş esnasında ağır olana göre daha hızlı tepki verecek, yokuşlarda sizi çok rahatlatacaktır genel olarak bisiklet hafifledikçe bisikletten aldığınız zevk ve performans artacaktır.
Bisiklette hafifliğin önemi anlatmak için şöyle bir örnek verebiliriz; hemen hepimiz 3-5 kg bir ağırlığı uzun süre elimizde, sırtımızda uzun süre rahatlıkla taşıyabiliriz, ancak bu 3-5 kg ağırlığı ayaklarımıza bağlayıp birde öyle yürüdüğümüzü düşünün bu takdirde bu ağırlık her adımımızda sağa sola sallanacak, elimizde taşımamıza göre bizi 3-5 misli daha fazla yoracak ve kısa sürede yorgun düşürecektir. Bisiklette de aynı şey geçerlidir vücudumuzda taşıdığımız ağırlığa göre bisiklette olan ağırlık bizi çok daha fazla yoracaktır… Ayrıca örnek olarak vermemiz gerekirse bisikleti hafifletme meraklıları bisikletlerini 50-100 gr bile hafifletmek için bile büyük bedeller ödemeyi göze almaktadırlar bu da bisiklette hafifliğin önemini gösteren bir örnektir. Fotoğraf çalışmasını yaptığım Triatlet dostum Cansın Eğinlioğlu'nun 7.2 kg ağırlığındaki Rüya bisikleti.
Hafif bisikletler seçmenizde her zaman fayda vardır. Ama genelde hafif bisikletler fiyat olarak daha yüksek olur. Çünkü daha özel malzemelerden yapılırlar (Karbon, Titanyum, Scandium, Özel alaşımlar vs.) Bu da bisikleti hafif kılar. Genelde profesyonel bisikletler 7-12 Kg arasında değişir. Tabi bisikletin modeli de bunu belirler. Örneğin 12 Kg ağırlığındaki bir yol bisikleti hiçbir zaman profesyonel bir bisiklet değildir. 12-15 Kg arasındaki bisikletler ise daha çok amatör bisikletlerdir. Genelde en çok yaygın olan ağırlıklarda bu aralıktadır. 15-20 Kg arasındaki bisikletler genelde ya çok aksesuarlarla donatılmıştır yada çok ağır malzemelerden yapılmıştır. (Örneğin Çelik) 20-30 Kg arasındaki bisikletler genelde iki amortisörlü ve de çok düşük kalitede olan bisikletlerdir. Bu tip bisikletler genelde marketlerdesatılır. Hiçbir zaman bu türde bir bisiklete binmenizi önermem. Unutmayınız ki bisikletin ağırlığını bisiklete binerken siz taşıyorsunuz, oysa bisiklet sizi taşımalı.
En son gözağrım 4. jenerasyon rüya bisiklette kullandığım 1170 gr ağırlığında Amoeba Scud SCANDIUM kadro. Eğer bu işe yeni başlıyorsanız, alacağınız bisikletin maksimum dağ bisikleti türünde 13-14 Kg, yol-yarış bisikletinde 9-11 Kg, şehir bisikletinde de maksimum 16-17 Kg olmasına dikkat etmelisiniz. Bisikletçilerin söylediği ağırlıklar doğru mu ? Bu soruya genellikle ne yazık ki hayır cevabını verebilirim, tabii bunu kötü niyetle yapmıyorlar genelde, tahmini olarak ya da bilmeden söylüyorlar. Genel olarak firmaların verdiği ağırlıklar bile gerçeği yansıtmayabiliyor çoğunlukla, bazen çok tanınan köklü bir firma bile verdiği ağırlık gerçeğinden çok daha farklı olabilmektedir, bu yüzden size tavsiyem size söylenilen ağırlıklara herzaman şüpheyle yaklaşmanızdır. En iyi yöntem bir yerden dijital bir kantar edinip bisikleti (veya alacağınız parçaları) tartmaktır, günümüzde evlerde kilomuzu ölçmek için kullandığıız dijital tartılar genellikle +- 100 gr hassasiyete sahipler bu açıdan bunları yanımızda götürerek dükkanda kendimizle beraber tartarak kendimizin ağırlığından düşerek bisiklet ağırlığını oldukça gerçeğe yakın olarak ölçebiliriz, ayrıca dijital mutfak terazileri de oldukça tatmin edici sonuçlar vermektedir çoğunlukla, ben de ilk rüya bisikletimi toplayacağım zaman +- 1 gram hassasiyete sahip bir mutfak terazisi alarak sadece ufak parçaları tartmaya tahsis etmiştim.... Yine belirtmem gerekirki Yeşil bisikleti ziyaret ettiğimde mağazada hem ufak parçalar hem de komple bisiklet için ayrı ayrı dijıtal terazi bulundurulduğunu gördüm o yüzden oradan da tam öğrenebilirsiniz bisikletin tam ağırlığını ek bir zahmete girmeden... Ayrıca bir çok bisiklet pedal ağırlığı olmadan gelmektedir, netice itibariyle pedal kullanacağımızdan bunun ağırlığınıda eklemeyi unutmayalım zira 300-500 gr gibi ciddi ağırlıklar farkedebilir sadece pedaldan.
Bisiklet toplamak için özel olarak almış olduğum hassas terazi...
Ayrıca ek olarak Bisiklette dönen parçalarında hafifliği önemlidir mesela: cant, lastik, iç lastik veya kısaca cant seti diyelim, ve yine dönen bir parça olarak pedalların da hafif (ve tabii ayakkabımızında) olması iyi olacaktır, eğer seçim yapmamız gerekirse kadronun 200 gr hafif olmasındansa cant setimizin 200 gr daha hafif olması çok daha iyidir. Hafif bir cant seti neden iyidir ? Çünkü dönen bir cantın momentumu vardır, dolayısıyla hafif cant seti bisikletin daha kolay hızlanmasını ve tepki vermesini sağlayacaktır, yine fren yaptığınızda bisikletiniz daha kolay ve çabuk duracaktır, ayrıca yolda bisikletin daha akıcı olacağını söylemeye gerek yok...
Hafif bisiklet toplayacaklara öneriler: İşe öncelikle iyi bir kadro ile başlamanızı öneririm, daha sonra amortisör ve cant seti gelir önem sırası olarak, bu parçalar bisikletinizin temelini oluşturur! Parçaları zaman içinde toparlayacaksanız, her aldığınız parçayı hemen takmayın (eğer upgrade-yükseltme yapıyorsanız), parçaları biriktirip bir kerede takın böylece hafiflikten alacağınız farkı daha iyi hissedersiniz. Sadece 1900gr lık bir kadrodan 1500 gramlık bir kadroya geçmek bile sürüşünüzde müthiş bir fark yapacaktır. Parça seçerken her hafif parçanın büyüsüne hemen kapılmayın, bisiklet üzerinde kendinizi taşıyorsunuz, dolayısıyla güvenlik önemlidir. Ayrıca bazı hafif parçalar çok esnek olabileceğinden size zevkli bir sürüş vermekten alıkoyabilirler. Hafif parça hafifine sağlam olmalıdır, bu da çok iyi bir mühendislik ve işçilik gerektirir, bu yüzden parçaları iyice araştırın, çok sorun çıkarıyorlar mı, kullananlar memnun mu, çok esniyor mu vb gibi. Yine Boğaz ve özellikle gidonda aşırı hafife kaçmak çok iyi değildir, hafif gidonunuzun mutlaka iyi bir marka olmasına dikkat edin, ayrıca boğazın iyi bir sisteme sahip olması özellikle karbon gidonların güvenliği için çok önemlidir, keskin köşelere sahip boğazlar gidon kırılmasına davetiye çıkarabilirler...
Hafif parçalara bir örnek: Dünyanın en hafif ve en iyi maşalarından biri Rockshox Sid World Cup! karbon kompozit şafta ve taca, titanyum aksama sahip 1300 gr hafifliğinde bir güzellik, o kadar güzeldi ki, bisiklete monte etmek veya duvara asıp tablo niyetine seyretmek arasında gittim geldim, en sonunda kucağımda hatıra fotoğrafı çektirmeye karar verdim. Netice itibariyle hafif arazi bisikletiniz ağır arazi şartlarında dahi güvenle sizi yarı yolda bırakmayacak kadar sağlam olmalıdır. Görüşüme göre günümüz itibariyle güvenle arazi yarışı koşabilecek bisikletler en az 9-9.5 kilolarda olabiliyor, 9 kilo altında olacak bisikletlere fazla güvenle bakmıyorum ayrıca parçalar aşırı pahalı ve çok çabuk yıpranma özelliğine sahip olacak, küçük düşmelerde hemen zarar görebilecektir.
Aşırıya kaçmayın, biliyorum hafif bisiklet toplamak çoğunlukla tutku haline gelebiliyor, ama bisikleti bizim götürdüğümüzü de unutmayın, hafiflik olayını hastalık haline getirmemeye dikkat edin (söyleyene bak, neyse ben kendimi kurtardım sayılır
) Hafiflikle uğraşmaktan bisiklete binmeyi unutacak hale gelen insanlar var. Onlardan biri olmayın, bisikletinizden her şekilde zevk alın. Yine hafifletmek için kadrolarının boyalarını zımparalayan, parçalarını tornaya sokan, traşlayan, yüzlerce delikler açan, binbir türlü yöntemle parçaları modifiye eden insanlar mevcut, artık bu iş onların gözünde bir sanat, bir tutku haline gelmiştir, onların da bu zevkine elbette saygı duyuyoruz...Hafif Bisikletler kimler içindir?
Bisikletinden daha fazla zevk almak isteyenler dışında demek istedim elbette. Hangi kiloya sahip insanlar hafif bisikletler kullanabilirler? Çok hafif veya ultra hafif parçalar genellikle maksimum 80-85 kilo sürücüler için önerilmektedir genellikle bunun nedeni çoğunlukla güvenlik ve parçanın ömrü açısından olmaktadır, tabii mesela bu mtb parçaları asfaltta fazla zorlamadan kullanıyorsanız çok sorun olmaz... Genel olarak söylemem gerekirse 10.5-12 kg arasındaki bisikletleri 85-100 kg sürücüler fazla sorun yaşamadan kullanabilirler, 9-11 kg arasındaki bisikletleri de 85 kilo altı sürücülere önerebiliriz, elbette bisikletin parçalarının dengeli bir şekilde kurulduğunu varsayıyorum...
Yarışçılara önemli bir tavsiye
Bisikleti götüren bacaklarınızdır, yapacağınız 50-100 gr tasarruf sizi kesinlikle şampiyon yapmayacaktır, iyi başarılar iyi ve sistemli bir antrenman, istikrarlı bir çalışma sonucu gelir, 9 kiloluk bir bir bisiklet sizi şampiyon yapmayabilir ama bir yarışta dakikalarca öne geçirebilir, tabii çok iyi hazırlanmış bir vücut sizi yarım saat dahi farkettirebilir. Hafif bir bisikletin iyi ve antrenmanlı bir vücudun yerini tutmayacağını kendinize her zaman hatırlatın. Kişisel Görüşüme göre genel bir yarışçının bisikleti 11 kilonun altında ise, başarısı için bisikletin ağırlığını bahane etmesi büyük oranda yersizdir tabii ilk 3 e oynamıyorsa, çünkü rekabetin en üst seviyelerinde sporcuların performansların birbirine çok yakın olabiliyor, dereceler bazen birkaç saniye ile hesaplanabiliyor bu durumda da 1 kilo hatta yarım kilo daha hafif bisiklet ile saniyeler seviyesinde şampiyonluklar kazanılabilir veya kaybedilebilir ve son durum: 2006 sezon sonu Alanya yarışına yetiştirdiğim Rüya bisiklet v.4.2 ağırlık 9.3 kg (XC setup tubeless lastikler ile 9.5 kg)
Bisikleti hafifletmeye nerden başlamalı?
Eğer mevcut bisikletinizi hafifletmek istiyorsanız, öncelikle lastik ve iç astiklerinizi gözden geçirmek iyi bir başlangıç noktası olabilir, bir çok stok bisiklet oldukça ağır dış ve iç lastikler ile gelebilmektedir, yine cant seti, sele, sele borusu, ve tabii ki kadro gözden geçirmeniz gereken önemli noktalardır. Sadece lastikleri değiştirerek çoğu zaman yarım kiloya varan ciddi farklar yaratabilirsiniz. Yine bir çok stok bisiklet ne yazıkki çok ağır amortisör maşalar ile gelmektedir ve çoğunlukla da iyi çalışmamaktadır bu maşalar, bunu da gözönünde bulundurmak önemlidir, maşalar da malesef kadro gibi pahalıdır ve üreticisi daha az olduğundan genelde kadrolardan daha fiyatlı olabilmektedir.
Ayrıca iyice hafiflettiğiniz bisikletinizi iyice rafine etmek açısından gözden kaçırılmaması gereken bir malzeme de elciklerdir, çifti 20-30gr lara varan sünger tipi ama kaliteli kötü ve çok yumuşak sünger olanlara göre biraz daha sertçe olan bu elcikler ile kolayca bisiklette 100 gr lara varan tasarruflar gerçekleştirebilirsiniz üstelik bunlara alıştığınızda oldukça konforlu olduklarını da göreceksiniz. (örneğin scott marka sünger elcikler). Gerçekte hafifletilmesi gereken en önemli noktalar lastik, cant seti, maşa ve kadrodur, ancak kadro değişimi biraz daha masraflı ve zahmetlidir ancak iyi ve hafif bir kadro sürüşünüzde en önemli farklardan birisini yaratacaktır. Eğer sıfırdan başlıyorsanız önem sırası: Kadro, Maşa, cant seti dir ve tabii mekanik komponent gurubudur, diğer parçalar zaman içinde daha kolay değişebilir... Siz de bisikletinizdeki parçaları gözden geçirerek aşağıda verdiğim hafiflik tablolarına göre bisikletinizi ve parçalarınızı analiz yapabilirsiniz, hafifleme yolunda adım adım ilerleyebilirsiniz.
Dağ bisikletinde hafiflik tablosu:
15 kg ve üstü çok ağır (DownHill ve City Bike için normal)
13-15 kg ağır
11-13 kg hafif
9.5-11 kg çok hafif
8-9.5 kg Ultra hafif
7-8 kg ve altı genel olarak sadece hafiflik amaçlı, çok dayanıklı olmayan aşırı pahalı özel yapım bisikletlerdir, seri üretimi pek yoktur, müsabakalarda kullanılması güvenli değildir.
Yol yarışı bisikletlerinde hafiflik tablosu:
13 kg ve üstü çok ağır
11-13 kg ağır
9-11 kg hafif
7-9 kg çok hafif
5.5-7 kg ultra hafif
4-5 kg ve altı genel olarak sadece hafiflik amaçlı, çok dayanıklı olmayan aşırı pahalı özel yapım bisikletlerdir, seri üretimi pek yoktur, müsabakalarda kullanılması güvenli değildir.
Hangi parçalar hafiftir?
Kendi kriterlerime göre bir genelleme yapmam gerekirse parçalara göre şu değerler arasında yeralan parçalar hafiftir ve bisikletinizin ağırlığını bir hayli iyileştirir (mtb için):
Kadro: 1400gr-1600 gr (örnek: Amoeba Scud alu:1460 gr 15" için)
Amortisör: 1400-1650 gr (örnek: rockshox Sid team 1460 gr remote kolu dahil)
Lastik: 490-550 gr (örnek: Irc seracXC lite: 470 gr)
İç lastik: 100gr-140 gr (örnek scwalbe XX lite: 100-130 gr)
Cant seti: 1500gr- 1700 gr (Örnek Mavic cross max sl: 1520g, ön+arka, mandallar hariç)
Boğaz: 130gr-155gr
Gidon: 130gr-160 gr
Sele borusu: 180gr-220 gr
Sele: 130gr- 200gr (örnek Selle Italia SLR: 135 gr)
Önerilen komponent grupları: Shimano XTR, Shiman XT hafif ve çok iyi çalışan dayanıklı parçalara sahiptirler, XT nin özellikle rublesini öneririm, Vfren olarak da paralel baskı sistemine sahip olmayan Shimano LX, Avid sl sl serisi de gayet hafif parçalardır. Yine disk sistem yerine Vfren seçerseniz ucuz yoldan kolayca hafiflik şansı yakalarsınız disk sistemlere göre, hem de çok daha sorunsuzdur. Ayrıca gidon, sele borusu, boğaz ve benzeri gruplar için size önerim hafif sağlam parçalara sahip Amoeba Scud ve Vitra serileridir, özellikle Vitra serisi gayet uygun fiyatlara sahip ve gayet hafiftir, Amoeba ürünleri düzenli olarak getirilmektedir ülkemize bu yüzden bayilerden kolayca temin edebilirsiniz.
Sevgiler Saygılar
Hakan Yazman
