Rijidlik bir fantezi midir?

"Kadro rijidliğinin/esnekliğinin performansa etkisi konusunda ciddi testler yapan bir kaynak Bicycle Quarterly dergisi. Ancak onların çıkardığı sonuç ise genel inanışı desteklemiyor: Maksimum performans için kadronun olabildiğince rijid değil, doğru bir seviyede esnek olması gerektiğini savunuyorlar. Bu esneklik seviyesi ise tamamen sürücünün ağırlığı ve performansı ile orantılı. Onlara göre günümüzün devasa borulu karbon kadroları, 2000W ile sprint atmayan orta halli bir bisikletçi için aşırı derecede rijid.

Bu konuda yaptıkları birçok test var, ancak en ilgincini aktarayım: Bir kadro ustasına 3 adet aynı geometride, aynı boru çaplarında kadro yaptırıyorlar. Kadroların tek farkı boruların et kalınlığı. Dolayısı ile birbirleri arasında %15-20 fark olan 3 farklı rijidlikte kadro oluyor. 3 bisikletin tüm komponentleri aynı, ve görsel olarak da tüm bisikletler tamamen birbirleriyle aynı. Hangi kadronun hangisi olduğunu sadece teste katılmayan bir moderatör biliyor. 3 sürücü her bir bisikleti değişmeli olarak test ediyor, zaman tutuluyor, güç çıktılarına bakılıyor. Testin sonunda sürücülerin kadroları hissiyatına ve performansına göre sıralaması isteniyor. Bir sürücü aradaki farkları anlayamıyor, ancak diğer ikisi %100 tutarlı bir sıralama verebiliyor. Buna göre en performanslı olduğunu düşündükleri kadro en ince borulu, dolayısı ile en esnek olan! En kötü sonuçları veren ise en rijid olan?! Ve güç çıktıları da sürücülerin bu seçimlerini destekliyor; verdikleri güçler en esnek kadro üzerinde %12’ye kadar daha fazla."

Yazının tamamını şu linkte okuyabilirsiniz

(link)

Forumda böyle konular görmek güzel. 3 bisikletli hikaye tamamen subjektif verilere dayanıyor. Test açık havada mı yapılmış, yokuş var mıymış yok muymuş hiç bir şey belli değil. GCN'in videosu da hiç bir sayısal veri içermiyor. Videoda deformasyon ortadan kalktığında abzorbe edilen enerjinin arka tekere aktarıldığı iddia ediliyor. Tamam da, ne kadarı? Benim görüşüm, materyalin plastik (kalıcı) deformasyona uğramaması, enerji kaybına sebep olmadığını kanıtlamaz. Çünkü, kadronun esneyerek abzorbe ettiği enerji, deformasyon ortadan kalkarken arka tekere yolu itmesi için tamamen geri dönmüyor, bir kısmı başka bir şeye harcanıyor. O "şey" de şu: Arka bacakları esnek bir kadroda, özellikle depar basarken, aynakol merkezi (ona bağlı olarak sele, ve sürücü) milimetre boyutunda da (belki 1 cm i bulur) olsa aşağı yukarı yaylanıyor. Geri dönen enerjinin bir kısmı da her pedal çevirmede sürücü ağırlığını yükseltmek için harcanıyor.

Evet bende Brelis sayfasında bu makaleyi okudum ve çelik kadronun esnemesini ahşap bir merdivene benzetmesi, o esnemenin pozitif bir dönüşünün olacağı ve nasıl ahşap merdiveni çıkmak beton merdiveni çıkmaya göre daha rahatsa çelik kadrolar da karbon ve alüminyuma göre böyledir, gibi bir açıklaması var. Yazı benim çok dikkatimi çekti ve hoşuma gitti. Forum arkadaşlarının da okumasını ve yorumlamasını heyecanla bekliyorum.
(Not : Benzer bir yazı lastik kalınlığı ile alakalı da var ve çok enteresan)
Ama bu durumla alakalı ister istemez insanın aklına şu soru geliyor : Peki mtb bisikletlerde bu esnemeden kaynaklı enerji, niye bizi ileriye itmiyor da arkadan biri çekiyor hissi veriyor 🤔

kullanmadan bilemeyiz. ben hayatımda hiç columbus borulu çelik bisiklet sürmedim. karbon sürdüm ama deneme amaçlı birkaç yüz metre sürdüm. kıyas yapabilmek için ikisini de şöyle bi 50-60 km kullanmak lazım

Böyle güzel bir başlığın bisikletforum gibi bir platformda hiç gündemde kalmaması şahsen beni üzüyor. Hatta şaşırtıyor.

Alâiye demiş ki:

Böyle güzel bir başlığın bisikletforum gibi bir platformda hiç gündemde kalmaması şahsen beni üzüyor. Hatta şaşırtıyor.

Hepsini görüntüle...

Ben de zamanında araştırdım bu konuyu. Bisiklet rijitliğinin hıza etkisini ortaya koyan bir tane bile araştırma bulamadım. Güç kaybı/geri kazanımı konusunda farklı farklı bir sürü yorumlar var. Ama net bilimsel bir sonuç ben bulamadım açıkcası. Bisikletin kontrolüne etkisi var ama asıl merak edilen hıza etkisi diye düşünüyorum.
Bunun dışında da söyleyecek başka bir şey bulamıyorum.

Chromoly bir gravel ve çelik bir yol bisikleti kullanıcısı olarak bu araştırmada kesinlikle daha keyifli olduğu noktasına katılıyorum. Ama performans konusunda tereddütlerim var. Karbon kadar rijitse hiç mi bunu farkeden yarışçı yok 🤔 ya da esnemenin performansa zararı yoksa neden bütün bisiklet camiası aksini düşünüyor...

Alâiye demiş ki:

Karbon kadar rijitse...

Hepsini görüntüle...

Alüminyum ve çelikle de üst seviye bir karbon kadronun esnemezliği yakalanabilir. Ama mesele şu: Ne kadar ağırlığa?

En üst seviye çelik kadrolar (ekstrüzyon borulu ve çift dipçiklenmiş borudan yapılma TIG kaynaklı) ağırlık/rijitlik oranı olarak alüminyumu zar zor yakalayabiliyorlar. Ama bu iki materyalin karbonla yarışması imkansız.

Ayrıca Burçak Erbil'in makalesi, kendisi çelikten kişiye özel kadro yaptığı için, yanlı bir yorum içeriyor, çeliği yüceltiyor. Esneme geri dönerken abzorbe edilen enerji arka tekere yolu itiş olarak tamamen geri dönseydi, 0.5 mm çelik borulardan şu anki karbonların ağırlığında kadro yapılır herkes ucuz ucuz binerdi Yani bu iş o kadar basit değil. Pist yarışlarında hiç bir fren ve vites komponenti olmamasına rağmen karbon kadrolu 7-8 kiloluk (haliyle taş gibi kaskatı) bisikletler yarışıyorsa bu boşuna değildir diye düşünüyorum.

(link)
7,8 kg lik çelik bisikletlerde mevcut 😊 ama dediğiniz gibi karbon tercihinin tek sebebi vahşi kapitalizm olamamalı😀👍

@Alâiye Kadro ağırlığı üzerinden konuşursak daha sağlıklı olur. 1600 grammış. Ama sizin de katıldığınız üzere, 1600 gramlık iyi tasarlanmış bir karbon kadroyla esnemezlik bakımından yarışamaz.

Forumda bu tip teknik konuların tutmamasında durum malesef dediğiniz gibi. 2020 yazında ön aktarıcı ihtiyacını ortadan kaldıran bir arka göbek çıkardı bir marka. Fiyatını konu dışı tutarsak, yol bisikletçiliği için büyük bir gelişme aslında. Ama forumda kimsenin ilgisini çekmedi

7005 kalite alüminyum 735 tca bisikletim vardı. Bende aynen çoğu arkadaş gibi karbon kadro sadece cebi esnektir sanıyordum. Bir sabah 7 de uludağ tırmanıyorduk ve ben hiçbişey yemeden çıktım. Milli parka geldiğimizde büfe de kapalıydı. Arkadaşım al benim bisikleti çevir daha rahat edersin diye karbon yol bisikletimi verdi.o bitik halde millipark oteller pr mı yapmıştım. Arkadaşımda beni milli parktan sonra göremedi.
Ne farketti peki ? Kendi bisikletim de ani hızlanma veya kadansı arttırmak için ayağa kalkıyordum. Ama karbon kadro ile ayağa kalkmadan Bu işi yapabildim.
Sonra bisikletimi satıp karbon bisiklet aldım.
2 bisiklet arasındaki farkı anlamak için performanslı kullanmak lazım. O zaman çok hızlı ve net cevap verdiğini göreceksiniz .

Alâiye demiş ki:

Böyle güzel bir başlığın bisikletforum gibi bir platformda hiç gündemde kalmaması şahsen beni üzüyor. Hatta şaşırtıyor.

Hepsini görüntüle...

Bence bilen yok o yüzden.

can_celik demiş ki:

Ayrıca Burçak Erbil'in makalesi, kendisi çelikten kişiye özel kadro yaptığı için, yanlı bir yorum içeriyor, çeliği yüceltiyor. Esneme geri dönerken abzorbe edilen enerji arka tekere yolu itiş olarak tamamen geri dönseydi, 0.5 mm çelik borulardan şu anki karbonların ağırlığında kadro yapılır herkes ucuz ucuz binerdi Yani bu iş o kadar basit değil. Pist yarışlarında hiç bir fren ve vites komponenti olmamasına rağmen karbon kadrolu 7-8 kiloluk (haliyle taş gibi kaskatı) bisikletler yarışıyorsa bu boşuna değildir diye düşünüyorum.

Hepsini görüntüle...

Termodinamige de aykırı olmaz mı ztn bu esnemedekı gücün iletilmesi

Ben kendim deneyimlemiș birisi olarak kesinlikle esnemezliğin performansa ciddi etki ettiğini düșünenlerdenim.

Giriș seviyesi bir trek'im var, hayatımda gördüğüm en konforsuz ve sert kadroya sahip bisiklet kendisi.

Arkadașımda btwin rockrider st 50 var, geçenlerde ona bindim ve o da ne? Bisiklet o kadar konforlu geldi ki aradaki farkı bu kadar beklemiyordum.

Yokuș tırmanırken benim yeni bisiklet ciddi ciddi fark koyuyor ki eski bisikletimle karșılaștırıyorum.

Uzun yolda da ani hızlanmalara kalktığımda eski kadrom geç tepki veriyordu, ama sert olan kadrom hemen cevap veriyor. 🙃

Konfor olarak çok șey kaybediyorsun ama esnemeyen alüminyum kadro ile, en azından benim görüșlerim bunlar. 🙃