trigonometri derslerini kırıp bisiklet sürerseniz böyle tartışır durursunuz işte
eğim = tanjant(açı) = karşıdikkenar / komşudikkenar
formülünü hatırlarsanız eğim hesabını kabaca yapabilirsiniz.
45 derecelik bir dik üçgende karşı ve komşu dik kenarların uzunluğu eşit olacağı için eğim 1 yani 100/100 yani %100 olur.
gerçek sürüş mesafesi ise hipotenüs formülüyle hesaplanır: bir dik üçgende hipotenüsün karesi dik kenarların karelerinin toplamına eşittir.
diyelim ki 10 km tırmanıp 100 metre irtifa kazandınız. buradaki 10 km hipotenüs, 100 metre de karşı dik kenardır. peki eğim kaçtır?
eğimin düşük değerlerinde bu kadar karmaşık hesaba gerek yoktur, kazandığınız irtifayı tırmanma mesafesine bölseniz eğimi kabaca bulmuş olursunuz.
mesela 1 km sürüp 10 metre tırmandıysanız eğimi %1, 50 metre tırmandıysanız %5 kabul edebilirsiniz.
gerçek bir rota kullanalım:
transanatolia'ya katıldınız ve ilk kontrol noktası için hopa'dan çanakkale'ye sürdünüz. kabaca 1500 km pedallayıp toplamda kabaca 15-16 bin metre tırmanmış olursunuz, yani kaba bir hesapla rotanın ortalama eğimi %1 çıkar. çanakkale'den kemer'e ise bu değer kabaca %1.3 olur.
türkiye karayolu ağının "ortalama" eğimi %1 civarındadır.