Kinovea ile bike fit nasıl yapılır?

Merhaba bisiklet dostları, Bike Fit ya da Bike Fitting hepinizin bildiği üzere uzmanlık gerektiren ve amatör bisikletçiler için genelde çok da önemsenmeyen bir konudur. Bu konuda basit ama etkili ve doğru sonuçlara ulaştıran bir yazılımdan ve kendi bisikletinize nasıl kolayca Bike Fit yapabileceğinizden bahsedelim. Gerek ülkemizde gerekse dünyada bu konuda çalışan profesyonel firmalar mevcut ancak biz ana hatları ile ücretsiz bir yazılım olan Kinovea ile çözüme ulaşmaya çalışacağız. Kinovea, tüm spor meraklıları için, GPLv2 lisansı altında açık kaynak kodlu ve ücretsiz bir video oynatıcı uygulamasıdır.

Öncelikle ihtiyacımız olan yazılımı (link) adresinden indirelim. Bu adreste Kinovea yazılımının Experimental Version sürümünde bir Bike Fit aracı olduğundan bu sürümü indirmenizi tavsiye ederim. Yazılımı bilgisayarınıza kurduktan sonra ayrıca trainer vb. yardımı ile bisikletinizin üzerinde yan açıdan çekilmiş ve çeşitli sürüş pozisyonlarında pedal çevirdiğiniz kısa bir videoya da ihtiyacınız olacak.

Bu videoyu gün ışığında ya da yapay ışıkta çekebilirsiniz. Bu çekim, en az 50-60 fps kare hızında, 1080p çözünürlüğünde, ve 1/90 - 1/120 gibi bir pozlama (shutter) değerinde çekilirse sonuçlar o kadar istikrarlı olacaktır. Ayrıca çekim öncesi üzerinize giydiğiniz forma-tayt düz renkli olursa sonuçların tutarlılığı artacaktır. Kinovea yazılımında kullanılan Bike Fit aracı 7 noktadan ölçüm alıyor bu sebeple aşağıdaki şekilde vücut noklarına ve kıyafetinizin üzerine marker yapıştırmak gerekiyor. Bu işaretler düz etiket olabileceği gibi kontrast oluşturması için çift renkli de olabilir.

http://www.zipkinci.com/uyeler/21116-albumler19001-resim139160.jpg

Videoyu çekip bilgisayarınıza aktardıktan sonra Kinovea yazılımını açıyoruz. Karşımıza basit bir arayüz çıkıyor. Kinovea arayüzünde Folders bölümünden videonun bulunduğu dizini seçerek videoyu alttaki listeden çift tıklayarak açıyoruz.

http://www.zipkinci.com/uyeler/21116-albumler19001-resim139156.png

Videonun hemen altındaki simgelerden 6. simge olan human model simgesine basılı tutarak üstten Bike Fit aracını seçip video üzerine tıklayarak Bike fit aracını videoya ekliyoruz. Daha sonra düğüm noktalarını video üzerindeki etiketlerin üzerine taşıyarak aşağıdaki şeklide yerleştiriyoruz.

http://www.zipkinci.com/uyeler/21116-albumler19001-resim139157.png

Bike Fit aracı ile üzerimizdeki etiketleri eşleştirdikten sonra bunu tüm video çekimi boyunca analiz etmesi için Bike Fit aracını sağ tıklayarak Track Path komutunu seçmemiz gerekiyor. Ayrıca color kısmından aracın renklerini, persistance kısmından aracın tüm video boyunca mı ekranda kalacağını yoksa belirli bir frame sonra kaybolmasını, Flip Horizontally kısmından da aracı yatay olarak çevrilmesini ayarlayabilirsiniz.

http://www.zipkinci.com/uyeler/21116-albumler19001-resim139158.png

Bundan sonra yapmamız gereken sadece play tuşuna basmak geri kalan analizi ve açı değerlerini Kinovea otomatik olarak yapacaktır.

Bike Fit aracı henüz deneysel bir sürüm üzerinde çalıştığından ve çok fazla noktayı kontrol ettiğinden bazen yanlış hesaplamalarla karşılaşmanız olasıdır. Eğer videoyu daha önce söz ettiğim kurallar dahilinde çektiyseniz sorun çıkması düşük bir ihtimaldir. Ancak düşük değerde pozlanmış ya da cep telefonu vs. ile çekilmiş, ayrıca marker noktaları kontrast oluşturacak şekilde yerleştirilmemiş ise sonuçlar pek de umduğunuz gibi olmayabilir. Bu tür durumlarda Bike Fit aracını değil de basit açı aracını kullanmanızı öneririm. Sonuçta Bike Fit temel olarak 3 açı ile de çözülebilir. 1- Pedal en alt konuma iken bacak açıklığı, 2- Yatay eksenle sırtınızın yaptığı açı ve son olarak 3- Sırtınızla kollarınız arasındaki açı.

Videoyu Kinovea üzerine çağırdığımız aşamaya geri dönelim bu kez de mini simgelerden Angle aracını seçerek video üzerine ekleyelim. Bu durumda analiz etmesi nispeten daha kolay tek bir açı ile çalışacağız. Bu açıyı analiz edilmesini istediğimiz yere aşağıdaki şekilde konumlandıralım ve sağ tıklayarak yine Track Path ile analiz edelim. Sonuçları play butonuna basarak izleyebilirsiniz.

http://www.zipkinci.com/uyeler/21116-albumler19001-resim139159.png

Kinovea yazılımında çektiğiniz videolar üzerine birden çok açı aracı koyabileceğiniz gibi ayrıca bir çok farklı araç da mevcut. Farklı spor branşlarına özel araçlardan tutun da metin açıklamaları ve çeşitli açı, mesafe ve motion track gibi analiz araçları ile ücretsiz bir yazılım için haddinden fazla imkan bulunmakta. Burada dikkat edilimesi gereken kullandığınız her araç için eğer video boyunca iz analizi yapacaksanız mutlaka aracı sağ tıklayarak Track Path komutunu kullanmalısınız. Aksi durumda araç bir süre video üzerinde kalıp sonra kaybolacaktır. Eğer bir aracın sürekli video üzerinde kalmasını istiyorsanız aracı sağ tıklayarak Persistance kısmından Enable Persistance işaretli Use Default Value (20) işaretini kaldır ve en altta Always Visible işaretli olmalıdır.

http://www.zipkinci.com/uyeler/21116-albumler19001-resim139164.png

Analiz işlemini Kinovea arayüzünde sağ alttaki simgelerden Save Video ile bilgisayarınıza kaydedebilirsiniz.

http://www.zipkinci.com/uyeler/21116-albumler19001-resim139162.png

Eğer Kinovea Player oynatma hızını düşürdüyseniz ve bu hızda video çıktısı almak isterseniz Save Video seçeneğinden sonra aşağıdaki şekilde seçim yapmalısınız.

http://www.zipkinci.com/uyeler/21116-albumler19001-resim139163.png

Kendi üzerimde yaptığım ve temel açıları gösteren bir Bike fit uygulamasını aşağıda izleyebilirsiniz. Sorularınız olursa memnuniyetle cevaplarım. Umarım Bike Fit konusunda meraklı bisiklet severler için faydalı bir çalışma olmuştur.

@Turan @ghkoseoglu @MehmetAliB. ne diyorsunuz deneyelim mi bir?

@taner07 Hiç yoktan iyidir

@Hamid Asım Süper çok detaylı bir anlatım.Kendi şehirinde bike fit imkanı olmayan veya maddi olarak istemeyen birinin gayette işini görecek düzeyde.Çok işime yarayacak elinize sağlık.

@Hamid Asım guzel anlatim hocam, elinize saglik.

Super program teşekkrüler. Ama ben para verdim yaptirdim Sorunlar cok olunca mecbur.

@taner07 İyi olur. Baştan sona okudum da bu fitte vücut duruşu -öne uzanma, aşağı yukarı yükseklik- tek şekilde yapılıyor. Kişinin esnekliği dikkate alınmamış, eksik kalmış. E o kadarını da program yapamaz zaten.

Hamid çok faydalı bir çalışma tebrikler. Kesinlikle dikkat edilmesi gereken bir konu zira yanlış ayarlanmış bir bisiklet eklemlere çok büyük zararlar verebilir

Elinize sağlık güzel bir çalışma ama sormadan edemeyeceğim. Videoyu çektik, uygulama içine gömdük, açıları da aldık. Sonra? Bu açıları nasıl yorumlayacağız? Nerede kaç derece olması gerektiğini veya ne kadar düzeltme yapmamız gerektiğini nereden bileceğiz?
Diğer bir sorum; bu profilden açıları gösteriyor ancak yanlış bilmiyorsam önden görünüşle de ayak basış yüzeyi ve diz ayak hizalaması da bikefit in önemli bir noktası diye biliyorum. Uygulama karşıdan alınan görüntüye göre de işlem yapabiliyordur herhalde. Takip edeceği kontrast hedefleri uygun yerlere yerleştirirsek iş görür herhalde? Onu tecrübe etme şansınız oldu mu?

Sorularımı yanlış anlamayın; bu video uygulaması bikefit e giriş olur ancak; esas mesele bu değerleri yorumlayarak düzeltici işlemleri yapmak.

@Bahadır S.

İnternetten derlediğim bilgilere göre Bike Fit konusunda, temel olarak 3 tane açı var ...

1- Bacak en açık haldeyken (aynakol ile sele barı aynı açıdayken) dizin arkasındaki açı yaklaşık 150 derece olacak. (145-155 arası değerler OK)
2- Eller Gidon üzerinde iken (elciklerden tuttuğunuzda) kollar dirseklerden hafif kırık olacak şekilde, üst kol ile sırtınızın açısı -kalça ve kol üzerine ağırlığın eşit dağılması amacıyla- yaklaşık 90 derece olacak (80-90 arası OK)
3- Sele yatay düzlemi ile sırtınızın açısı yaklaşık 45 derece olacak (40-50 arası OK)

Ayrıca detaya inecek olursak aynakol zemin düzlemine paralel iken dizinizden inilen dikme, pedal merkezinden ya da en fazla ayna kolun uç kısmından geçmeli. Bunun yanında sizin dediğiniz gibi önden çekim video analizi ile kolların parelel olması durumu ya da bacakların pedala dik olarak mı bastığı vb. analizler yapılabilir. Bu konulara girmememin sebebi bu ayarların ikinci planda kalması ve konuyu daha basit anlatmak içindir. Maksadım Bike Fit konusunda bir ışık yakmaktı umarım sizin istediğiniz tür bir çalışmayı da örnekleyip ilerleyen zamanlarda konuya eklerim. Yazılımın marker takip etme yeteneğine bağlı olmakla birlikte uygun markalama her türlü açı, mesafe analizi yapmak mümkün, yeter ki çekilen video teknik şartlara uygun olsun. Ayrıca kal açısı ayarlama vb. gibi detaylı örnekler mevcut ancak bunlar için yazılımdan ziyade pratik çözümler var. Şimdilik temel bilgileri vermek yeterli diye düşünüyorum.

@Hamid Asım teşekkür ederim

Güzel konuymuş. Noktaları nereye yapıştırcağınız ve açıların size ne kadar uyduğu da çok önemli. Genelde insanların sağ ve sol duruşları çok fark ediyor. Mesela sağ diz tam aynakol ucunda iken sol diz çok ileride olabiliyor
O açı aralıkları kendi müşterilerim içerisinde (ki 300'den fazladır) %70'i oranında uygun olmuyor vücut yapısından dolayı.
Dikkat etmek gerekli.

Bike Fit ile alakalı aklında soru kalanlar için