Dağ, şehir ve tur bisikletleri arasında oldukça geniş gri alanlar var.
Birincisi, dağ bisikletleri de kendi içinde ayrılıyor. Şehir ve tura yatkın konforlu tipleri de var, off-road ve yarışa yatkın atak tipleri de var. Ayrıca 26 ve 28 jantların iyi ve kötü yanları var.
26" jantın en mühim seçim faktörleri: daha sağlamdır, fakat yuvarlanma direnci (ince lastikle bile olsa) daha yüksektir ve sarsıntıları sürücüye daha çok yansıtır. Bu özellikler jant çapı küçüldükçe daha da artar. Mesela 20 jant çok daha sağlamdır ama sarsıntısı ve yuvarlanma direnci de o nispette fazladır. BMX'ler ve cambazlık bisikletleri bu sebeple küçük jant kullanır. İkincil faktörler ise: kısa boylulara uygun boyutta bisiklet üretimine daha elverişlidir (28" jantla belli bir boyun altına kolayca inilemiyor, geometriyi kasmak gerekiyor), dünyanın her köşesinde dış ve iç lastik kolayca bulunabilir.
28" jantın en mühim özellikleri: daha dayanıksızdır veya pahalıdır (26" sağlamlığını elde etmek için çok daha dayanıklı/pahalı komponentler kullanılması lazım), fakat yuvarlanma direnci daha düşüktür ve sarsıntıları daha iyi absorbe eder (konforludur). Jant çapı büyüdükçe bu özellikler daha da artar, ancak piyasada daha büyük jant pratikte yok denebilir. İkincil faktörler: 28" için ücra yerlerde yedek parça (tel, iç/dış lastik) bulunması daha zordur, uzun boylular için daha dengeli bir geometriye imkan sağlar.
Yol şartları açısından:
Şehir içi şartlarının genellikle çok zorlu olduğu kabul edilir (kaldırımlar, kraterler, mazgallar, cam kırıkları, tel/çivi/metal parçalar gibi delici/kesici maddeler, yağmurda kayganlaşan metal kapaklar ve yol boyamaları, vs.) Dağ bisikletlerinin dağdan çok şehir kullanımında yaygınlaşmasının en mühim sebebi bu: şehir içi şartlarının bisiklet için çok zorlu olması. Şehir içine hafif tank lazım kısaca.
Asfalt ağırlıklı turlarda yuvarlanma direnci mühim olurken, 3. dünya ülkelerine yapılan turlarda ise kötü yol şartlarına dayanıklılık ve parça bulma kolaylığı öne çıkıyor. Aynı zamanda ciddi yük taşıyan tur bisikletlerinin ekstra sağlam jantlara sahip olması gerekiyor doğal olarak. Bu arada "kötü yol şartları" tanımına Ege ve Akdeniz şeridinin sıklıkla karşılaşılan stabilize yolları da giriyor. Tesviye edilmiş ve basılmış toprak yol üzerine zift + kalın mıcır döküp, silindirle basılarak çok kaba çakma asfalt görüntüsü verilen yollar. Arabayla giderken bile çok sarsıntı ve uğultu yapar, lastikleri zorladığını hissedersiniz. Yerli bisikletliler arasında bu yollar "jant bozan" veya "tel kıran" olarak da bilinir.
Bu arada en manasız bulduğum şeylerden biri de, 26" performans jantları. Yani çok hafif alaşım çember ve azaltılmış tel sayısı kullanan 26" jantlar. Her iki dünyanın en kötüsünü bir araya getiren mükemmel bir fiyasko. Uluslararası turlayan bazı ciddi turcularda bile gördüm bunu.