Konu hali hazırda oldukça ilginçken, bir de üstüne mantık sınırlarını zorlayan cevaplar birikiyor ve gelecekte bu konuyu okuyup bilgi almaya çalışacak insanlar için ciddi bir bilgi kirliliği yaratılıyor.
Daha önceki sayfalarda yazdım fakat bu sefer biraz daha detayına gireceğim. Loctite ve Vibratite gibi ürünler endüstriyel amaçla üretilmiş sabitleme ürünleridir. Her ne kadar isimlerinde "adhesive" yani yapıştırıcı ibaresi bulunsa da, bu ürünler yapıştırıcı değil anaerobik ortamda, metal iyonları ile etkileşime geçerek kürleşen boşluk dolduruculardır. Genel olarak iki tip ürünleri mevcuttur. Bunlar, "threadlocker" denen vida sabitleyicileri ve "retaining compound" sıkı ya da tatlı geçme sabitleyicileridir.
Konumuz olan threadlocker yani vida sabitleyicileri, adından da anlaşılacağı üzere üzerine diş açılmış ürünlerin sabitlenmesinde kullanılır. Diğer ürün olan retaining compound ise, preslenerek montajlanan elemanların, tatlı ya da sıkı geçme toleranslarında, sabitlenmesine yardımcı olan ürünüdür. Buna da örnek olarak yuvasına preslenen rulmanı örnek gösterebiliriz. Tabi bu retaining compound denen yüzey yüzeye sabitleyiciler şu an konumuz ile ilgili değil.
Şimdi gelelim konumuz olan threadlocker tipindeki Loctite ürünlerine. Bu çözümler de kendi arasında genel olarak üçe ayrılır. Kendi içlerinde de titreşim, ısı, tozlu ortam, asidik veya korozif ortam gibi özelleştirilmiş durumlar için özel ürünleri olsa da, onlar şu anda konumuz değil.
"Low strenght" isimli düşük ekili sabileyici (mor loctite olarak da isimlendirilir) etkisi en minimal olan threadlocker ürünüdür. Özellikle alüminyum ve pirinç gibi sertliği düşük malzemeler ile çalışılacak ise bu tercih edilir.
Loctite 222 isimli ürün buna örnektir. Sertliği az olan parçaların, düşük-orta titreşim altında gevşemelerini önler. Kalıcı bağlanma sağlamaz, el aletleri ile sökümü oldukça rahattır. Örülecek jantların nipelleri pirinç ya da alüminyum ise kullanımı en uygun olan üründür.
"Medium strenght" isimli orta etkili sabitleyici (mavi loctite olarak da geçer) en yaygın kullanılan üründür. Sertliği yüksek (çelik-çelik birleşimi gibi) parçaların sabitlenmesinde kullanılır.
Loctite 242 isimli ürün buna örnektir. Orta seviye titreşim altında, gevşemeyi önler. Kalıcı bağlanma sağlamaz ve el aletleri ile sökümü oldukça rahattır. Örülecek jantın nipelleri çelik ise, kullanımı en uygun olan üründür.
"High strenght" isimli yüksek ve kalıcı etkili sabitleyici (kırmızı loctite olarak da geçer) kullanımı çok yaygın olmamakla beraber,
@Umur Bora 'nın yukarıda bahsettiği gibi el aletleri ile sökülmesi çok zordur. Kalıcı bağlantı sağlar ve yüksek ısı uygulanarak sökülmesi ancak mümkün olur.
Loctite 262 ya da 271 isimli ürünler buna örnektir. Yüksek titreşim ve darbe etkisiyle çalışan birleşimlerde kullanılır ve gevşemeyi engeller. Bisiklet üzerinde kullanılan hiçbir parçada bu ürünün yeri yoktur.
Bisiklet jantları, yol şartları esaslı titreşimleri ilk göğüsleyen ve absorbe eden parçalardır. Nipellerin malzemesine göre, loctite 222 ya da 242 ürünlerinin kullanımı tercih edilebilir. Kullanmayana da, neden kullanmadın denmez zira olmazsa olmaz bir bileşen değildir. Bu ürünlerin doğru kullanımı sonrası, titreşim ve darbe esaslı tansiyon kayıpları azalacaktır. Her jant üreticisi bu ürünleri kullanmamakla beraber, kullanan üreticiler de mevcuttur. Dtswiss buna bir örnek olup, kendi markası ile threadlocker ürünü satmaktadır. Yani kullanacağınız
doğru ürün ile, tel başı ya da nipellerinize herhangi bir zarar verme ihtimalini ortadan kaldırırsınız.
Diğer bir bilgi kirliliği ise, bu ürünlerin uygulama yöntemi. Threadlocker ürünleri anaerobik olarak birleşim sağlayan ürünlerdir. Kürleşmesi için mutlaka şu iki şartın sağlanması gerekir. Bunlar,
hava ile temasın kesilmesi ve metal ve metal-metal birleşim yüzeylerinde kullanılmasıdır. Yani öncelikle vidanın uç kısmına bir miktar uygulanır ve yuvasına montajlanır. Montaj sonrası, ürünün hava ile temasının kesilmesi ve metal iyonları ile kimyasal olarak etkileşimi sayesinde
kürleşme sağlanır. Bu kürleşme, diş ve kılavuz arasındaki mikro boşlukları doldurarak, vidanın gevşememesine yardımcı olur. Konu sahibinin pratikte vardığı sonuç bundan dolayı hatalıdır. Kürleşme ve kuruma aynı şey değildir. Loctite'ı alıp bir madeni paranın üstüne de sıksanız bir süre sonra kuruduğunu görürsünüz. hava ile teması kesilmediği için bu kuruma, kürleşme olmayacak ve herhangi bir sabitleme sağlamayacaktır. Titreşim ve darbe esaslı gevşemeleri önleyen bu prosesi, teli elle kontrol ederek işe yarayıp yaramadığını kontrol etmek sizi herhangi bir sonuca götürmeyecektir. Aşağıda üreticinin, ürünün çalışma prensibini anlattığı kısmı ekliyorum.
313518 dosyayı görüntüle
Dolayısıyla konuyu ileride sonradan okuyacaklar için kısa bir özet geçmek gerekirse, hali hazırda montajlanmış tel başlarından ya da nipellerin içinden loctite dökmeye çalışmayın zira bir anlamı yok. Yani pratikte alındığı iddia edilen sonuçlara bakılacak olsa, herhangi bir tıbbi ve bilimsel dayanağı olmamasına rağmen 2024 Türkiye'sinde deve idrarından şifa bulduğunu iddia binlerce insan da bulabilirsiniz. Bakıldığı zaman teoride tıp bilimi haklı olsa da, pratikte de o insanlar haklı. Mutlaka üretici bilgilendirme ve kullanım talimatlarını okuyarak ürün tercihi yapın. Loctite kullanacaksanız kullanın, anti-seize kullanacaksanız kullanın ya da isterseniz keten yağı kullanın ama mutlaka beklentinize uygun ürünü, doğru şekilde kullanın.