Boşluk açıları kal seçiminde bence en önemli faktör olmalı. Ben duruma göre hem Shimano hem de Look Keo kalleri kullanıyorum SPDL ayakkabılarımla. O
nedenle iki markada da epey deneyimim var.
Önce kal boşluk açısı nedir onu açıklamam gerekir. Bu boşluk veya serbestlik açısı, ayağınız pedala kilitlenmişken, sağa veya sola oynattığınızda pedaldan kurtulmak için en çok kaç derece döndürmeniz gerektiğini tanımlayan açıdır . Örneğin 6 derecelik serbestlik açısına sahip bir kalin pedaldan çıkabilmesi için onu 6 veya daha yüksek bir derecede ayağınızı döndürmeniz (tabi dışa doğru) gerekir. Aksi halde, örn., 5 derece döndürdüğünüzde ayağınız (yani ayakkabınız) hala daha pedala takılı kalacaktır. 0 derecelik bir serbestlik açısına sahip bir kal ise ayağınızı en ufak bir döndürmeyle birlikte pedaldan kurtulacak, 12 derecelik bir kal de pedaldan ayrılmak için ayakkabının en az 12 derece dışa doğru döndürülmesini gerektirecektir.
Avantajları ve dezavantajları daha kolay görebilmek için örnek olarak 0 derece açılı ve 12 derece açılı iki kali ele alalım.
1. Sıfır derece açılı bir kal ile pedala kilitlenmek için ayağınızı pedala dik olarak basıp itmek zorundasınızdır. Biraz eğik bastığınızda pedala kilitlenemezsiniz. Yani kilitlenme (takma) zorluğu - dezavantajını yaşarsınız. Çıkarmada ise en küçük bir döndürme pedaldan kurtulmak için yeterlidir. Özellikle acil durumlarda ayağınızı pedaldan çıkarmanız gerekiyorsa bu bir avantajdır. Diğer bir avantajı da ayağınızın pedal-kal ayarı eğer doğru yapılmışsa, size hep o pozisyonda pedal çevirmenizi sağlamasıdır. Dolayısıyla ayağınızın basış açısı hep olması gerekiği gibidir. Tabi bunun için kal montajında yönün gerçekten doğru ayarlanmış olması gerekir. Yanlış bir açı ile monte edilmiş bir kal bu avantajı çok kötü bir dezavantaja dönüştürür.
2. 12 derece boşluk açılı bir kal ile pedala kilitlenmek kolaydır, 0-12 derece arasında bir açıyla ayağınızı pedala basıp iterek kilitlenebilirsiniz. İlk kalkış sırasında bu güzel bir avantajdır. Ancak ani duruşlarda bu defa ayağınızı pedaldan kurtarmak için en az 12 derece dışarı doğru döndürmek zorunda kalırsınız. Özellikle düşmelerde bu mecburiyet büyük dezavantaj yaratır. Ama diğer yandan sürüş sırasında ayağınızı 0-12 derece arasında istediğiniz bir açıda dönük tutma imkanınız olur. Ancak bu durum, kalinizin ayarı ergonominize tam ayarlanmış olsa bile sürerken pedala farklı pozisyonlarda basmanıza da imkan verir. Sonuçta ayak pedal pozisyonunuz olması gerekenden fazlaca sapabilir ve eklem rahatsızlıklarına davetiye çıkarırısınız. Eğer kaliniz doğru açıda takılmamışsa, bu açı size hatalı montajı bir ölçüde ayağınızın basış açısı değiştirerek telafi etmenize imkan verir. Bu da dezavantaj içinde avantaj
, yani yanlışı yanlışla düzeltmek...
3. 4-7 derece açılı kallerde bu yukarıda anlattıklarımın orta yoludur diyebilirim.
Benim tercihim daha çok 0 dereceli kallerden yana oldu. Evet takarken yarım veya bir saniye fazla sürebiliyor bazen, ama ters durumlarda takılı kalmaktan kurtulmam da çok kolay oluyor. Şimdiye kadar 2-3 defa düştümse, bunlar hep ani duruşlarımda takılı ayağımı zamanında pedaldan ayıramamaktan oldu. O zamanlar 6-7 derecelik kaller kullanıyordum. Öte yandan uzun incelemelerden sonra doğru pedal basma açımı bulduğum için 0 dereceli kaller ile sürekli aynı pozisyonda pedal çeviriyorum ve daha az diz ağrısı yaşıyorum. Düz yolda 0 derece açılı olması nedeniyle ayağımın pedaldan kendiliğinden kurtulduğu hiç olmadı.
Bir de kalinizin yayını size uygun sertliğe ayarlamanız önemli. Ben kişisel olarak çok sert kullanmıyorum yayı. Doğru pozisyonu bulduğunda ayağım rahatça pedala kilitlenebiliyor. Belki kadansın çekme segmentini fazla sert kullanmadığım için şimdiye kadar bu nedenle pedaldan kendiliğinden ayrılma gibi bir olay pek olmadı.
Burada saydığım seçim kriterleri doğrultusunda kendi kişisel tercihlerinize göre doğru kalleri seçmeniz önemli. Önemli olan, her şeyde olduğu gibi burada da bilerek seçim yapmak.