Biliyorum "yol bisikletiyle yapılan en yüksek hız" gibi ilgi çekecek bir konu değil ama, ülkemizde, genetik kimlik yoluyla hangi spora yatkın olduğunuzu tespit eden bir firma var.
Genetic Trainer
(link)
Sizden veya çocuğunuzdan gen kültürü alarak ACE ve ACTN3 genlerinin alel yapısını inceliyorlar. Bu genlerin, güç (sprint, ağırlık kaldırma, vb) ve dayanıklılık (maraton, yol yarışları vb.) sporlarına yatkınlığızı belirlediğine dair bulgular üzerine faaliyet gösteriyorlar.
Kısa sürede bir çok bilimsel makaleye göz attım. 1990'lardan itibaren bu konuda 400'e yakın bilimsel araştırma yapılmış. Doğrulayanların fazlalığının yanı sıra, yetersiz veri nedeniyle şüpheli yaklaşanlar da var. Aslında araştırmaların özü her branşta elit sporcuların genlerinin incelenmesi üzerine kurulu. Tabii sadece bununla sınırlı değil, farklı testler de var. En çok da ikiz araştırmaları.
Çok soru işaretleri olan bir konu. Bu konuda düşünceleriniz neler?
Mesela şöyle bir şey hayal edin: Diyelim ki, ileride bu alan çok popüler oldu ve herkes spor öncesi çocuklarına genetik kimlik çıkartıyor.
Örneğin Ahmet'in dayanıklılık sporuna yatkın olduğu kimlik kartına işlendi. Ailesi maraton, yol yarışı vb. bir spora yönelmesi için çocuğuna okul aramaya başladı. Ancak gel gör ki çocuk büyüdükçe, tam tersi, güç sporlarını sevmeye başladı. Sevdiği sporu değil de kaderinde yazanı uygulaması ne kadar etik bir yaklaşımdır?
Başka bir örnek vereyim. Alzheimer hastalığının da genetik kodlarımızda saklı olduğuna dair yüzlerce bilimsel çalışma var (APOE genindeki E4 aleli). Bildiğiniz üzere Alzheimer, tedavisi olmayan bir hastalık. Bir çocuğun gen analiziyle ileride Alzheimer olacağının tespit edilmesi ne kadar etik bir tercihtir? (Bu örnek konu dışı, bu nedenle tartışma üstteki konu üzerinde olsa daha iyi olur.)