Değerli Arkadaşlar,
Yorumları takip ettiğim kadarıyla farklı tecrübeler yaşanmış ve kafalar karışık gibi.
Mid Drive motorların (veya
Mid Motor) teknik özelliklerini,
kullanım / uygulama hatalarını, ideal çözümleri ve neredeyse üç yıllık kullanım ve araştırmalarımdan gelen tecrübelerimi paylaşmak istiyorum.
Mid Motorlar, aynakoldan tahrikli, gücü mekanik elemanlar (aynakol → zincir → arka dişli) ile aktaran bir tasarımdır ve transmisyon açısı (zincirin, aynakol ekseni ile yaptığı açı), aynakol merkez ekseni ile 90 derece (dik) olacak şekilde tasarlanmıştır. Dolayısıyla, arka göbekte sabit (fixed) dişli olmak zorundadır.
E-Bisiklet dönüşüm piyasasındaki -kurumsal / bireysel- uygulayıcılarının yaptıkları en önemli yanlışlıklardan biri, maalesef Mid Drive motorların bu
tasarım özelliklerine aykırı çözümler sunabiliyor olmalarıdır. Kaset (ruble ve aktarıcılı) vites sisteminin vites değişimlerinde transmisyon açısı değişkendir. Bundan dolayı silindir pimli klasik zincir yerine oval pimli (nokta temaslı) zincir kullanılması önerilir. Oval pimli zincirler ise klasik zincirler kadar dayanımlı olmadıklarından, Mid Motorun tasarımına aykırı kullanmanın yanı sıra, motorun tahrik gücüne karşı da dayanımlı olmamasından dolayı, orta veya uzun -
belki de kısa- vadede aktarım donanımlarında (zincir, aktarıcı ve dişliler) ve hatta Mid Motorda sorunlarla karşılaşılacağı düşük bir ihtimal olarak öngörülmemelidir.
Yani, Mid Motorlu çözümlerde kaset vites sisteminin tercih edilmesi kesinlikle doğru değildir. Sorunsuz ve kaliteli performans alabilmek için;
arka göbekte sabit (fixed) dişli gerekliliği OLMAZSA OLMAZDIR.
Mid Motorlarda
vites görevi gören kademeler bulunmaktadır. Kontrol panelinin menüsünde kademe (vites) sayıları “
Gelişmiş Ayarlar (advance settings)” alt menüsünde üç, beş veya dokuz kademe gibi seçeneklerle ayarlanabilir. Hangi kademe seçilirse seçilsin, vites oranı değişmemektedir. Üçlü kademede vites geçişleri sert, dokuzlu kademede ise gayet yumuşak olacaktır.
O zaman, “
bu durumda, Mid Motor sadece single step / tek vites bisikletlerde mi kullanılabilecektir?“ diye bir soru akla gelebilir.
Cevap, tabi ki
HAYIR…
Mid Motor,
GÖBEK VİTES ile kombine edildiğinde mükemmel bir performans artımı ve sürüş konforu elde edilerek çok üst segmentlerde bir kaliteye ulaşılır. Motorun kademeleri ve göbek vitesin vitesleri ile kombine kullanımında
tork değerleri ve hız limitleri son derece olumlu olarak değişecektir. Mesela, 500w Bafang Mid Motor ile %307 vites oranlı Shimano Nexus-8 Göbek Vites kombinasyonunda, 100nm olan motorun tork değeri, birinci viteste 140nm değerlerine yükselecek, sekizinci viteste ise hız limitleri tavan yapacaktır.
MID MOTOR AVANTAJLARI;
@ Hiç bir donanıma -
aynakol göbeği değişimi hariç- müdahale etmeden geleneksel tüm kadrolara uygulanabilir.
Hub motorda ise donanımsal müdahaleler daha fazladır.
@ Hub motorların sağladığı tork değerlerini Mid motor daha az güçle sağlar.
Yani 500w Mid Motorun 100nm tork değerine, ancak 1.000w üstü Hub motorlarda ulaşılabilir.
@ Kullanıcı ile motor iletişimi son derece senkronize olduğundan, tepkiler anlıktır ve kullanıcıya stres yüklemez.
@ Hub motora göre daha az komponent kullanılır. Harici sürücü, pedal sensörü ve vites sensörü kullanımına gerek duyulmaz.
@ (Bence en önemlisi), aynakoldan tahrikli olduğu için, bisiklet konseptinden çıkılmamış olunur.
Hub motorlarda güç aktarımı doğrudan tekeredir. Pedal sensörü ile zorlama bir ilişki kurulur ama mekanik ilişkisi olmadığından Hub motorlu, iki tekerlekli bir araca (!) dönüşecektir.
@ Göbek vites ile kombine edildiğinde;
- Sürüş konforu,
- Sürüş kalitesi,
- Sürüş sürekliliği,
- Kapalı sistem olduğundan bakım kolaylığı (neredeyse sıfır bakım),
- Verimlilik getirecek
veeeee
BİSİKLET sürme keyfi J
devam edecektir.
ÖNERİLER:
Yaklaşık üç yıllık kullanım ve araştırmalarımdan gelen tecrübelerim doğrultusunda;
@ Kullanım amacına göre optimizasyon yapılmalı ve ona göre motor gücü ve batarya kapasitesi belirlenmelidir.
@ Pedallanacak coğrafya fazla engebeli ve yokuşlu değilse en fazla 350w Bafang Mid Motor tercih edilmelidir. Unutulmamalıdır ki, yüksek güç talebi, yanında yüksek kapasiteli batarya grubu, dolayısıyla size ilave malî, bisikletinize de fiziki yük getirecektir.
@ Engebeli ve yokuşlu coğrafyalarda ise, göbek vites kombinasyonu ile 500w Bafang Mid Motorlu sistem, en ideal çözüm olacaktır.
@ Off-road aktiviteleri için ise göbek vites kombinasyonu ile 750w Bafang Mid Motorlu sistem, ihtiyacı fazlasıyla karşılayacaktır.
@ 750w üstü güçteki Bafang Mid Motorlar, yukarıdakiler dışında amaçlanan kullanımlar için ihtiyaç olabilir. Kargo, tandem bisikletleri gibi.
Herkese kazasız, belasız, kasklı, güvenlik donanımlı sağlıklı sürüşler diliyorum.
Soner Gezci
soner@gezci.com